امروزه سجاده فرش ها را با اسامی دیگری همچون فرش سجاده ای,فرش مسجدی,فرش محرابی و فرش تشریفاتی شنیده اید.
سجاده فرش در اصل مفروشه ای است مسلمانان در مساجد برای پوشش دهی مسجد و نماز گذاردن روی آن استفاده می کنند.
لازم به ذکر است که سجاده فرش های ماشینی توسط دستگاه های ماشینی بافته و تولید می شوند.
سجاده فرش ها به دو دسته اصلی تقسیم می شوند و آن دو دسته سجاده فرش محرابی و سجاده فرش تشریفاتی نام دارد.
برای اطلاعات بیشتر متن زیرا بخوانید:
سجاده فرش محرابی:
اولین نمونه از سجاده فرشی که بافته شد، سجاده فرش محرابی نام گرفت و از این جهت به این نام معروف شد که در این طرح از سجاده فرش، طراحی به گونه‌ای است که دارای دو لچک در بالای فرش سجاده‌ای است و نقشی شبیه به محراب در وسط خود دارد.
سجاده فرش تشریفات:
این نوع سجاده فرش‌ها نقش و نگار پیچیده‌ای ندارند و ساده بافته شده‌اند. که طرح این نوع سجاده فرش‌ها برگرفته از طرح‌های سنتی می‌باشد. از سجاده فرش‌های با طرح تشریفات بیشتر هموطنان اهل تسنن استفاده می‌کنند چرا که در کتاب اربعه اهل تسنن، خواندن نماز روی سجاده فرش یا جانمازی که دارای نقش و نگار است، کراهت دارد.
از این سجاده فرش در هتل ها,حسینیه ها و راه پله ها هم استفاده می شود.
این سجاده فرش ها به صورت رولی بافت می شوند.
از دیگر سجاده فرش های تولیدشده در شرکت فرش ثریا:
1-سجاده فرش برمال:
سجاده فرش سنتی کُردها است که در رنگ‌های سفید و سیاه یا سفید و قهوه‌ای بافته می‌شود. طرح‌هایی که در این نوع سجاده فرش‌ها بافته می‌شود برگرفته از یک سنت و نماد قومی و قبیله‌ای است.
2-سجاده فرش برجسته:
سجاده فرش‌هایی که بعضی از طرح‌های آن برجسته باشد سجاده فرش برجسته می‌گویند که می‌توان نقش و نگارهایی را برای زیباتر شدن سجاده فرش به صورت برجسته درآورد.
مزایای سجاده فرش‌های برجسته چیست؟
از مزایای سجاده فرش‌های برجسته می‌توان محل قرارگیری زانو روی سجاده فرش را به صورت برجسته درآورد تا افرادی که مشکل زانو درد دارند و نماز خواندن روی سجاده فرش برایشان کمی سخت است، در حالت برجسته راحت‌تر شود.
برای حفظ ترتیب و نظم در اقامه نماز می‌توان محل‌های مشخصی برای قرارگرفتن مهر به صورت برجسته درنظر گرفت.
برای انتخاب یک سجاده فرش به عنوان بهترین سجاده، فاکتورهای مختلفی را باید در نظر گرفت از جمله این فاکتورها می توان به الیاف به کار رفته در بافت سجاده فرش، میزان شانه و تراکم و تاثیر آن در دوام و طول عمر سجاده فرش، رنگ سجاده فرش و ... اشاره کرد که در ادامه در مورد این عوامل توضیح خواهیم داد.
الیاف سجاده فرش:
الیافی که در بافت سجاده فرش استفاده می شود را می توان به دو دسته طبیعی و مصنوعی تقسیم بندی کرد. الیاف طبیعی الیافی است که منبع طبیعی (حیوانی یا گیاهی) داشته باشد. و الیاف مصنوعی الیافی است که منبع طبیعی نداشته و ساخته دست بشر است. الیاف طبیعی شامل: پنبه، جوت، ابریشم، پشم و الیاف مصنوعی شامل: اکریلیک، پلی استر، پلی پروپیلین و نایلون است. ادر سجاده فرش های ماشینی برای بهبود کیفیت الیاف و کاهش پرزدهی، الیافی که قرار است در بافت سجاده فرش استفاده شود را هیت ست می کنند. فرایند هیت ست بدین معنی است که الیاف بعد از ریسیده شدن به کمک بخاردهی و دما منسجم می شوند. همانطور که اطلاع دارید اکثر سجاده فرش ها به صورت ماشینی بافته می شوند. در بافت سجاده فرش های ماشینی از الیاف اکریلیک و پلی استر هیت ست شده استفاده می شود. الیاف اکریلیک نسبت به الیاف پلی استر دوام بیشتری دارد و برای مساجدی بین راهی و مساجدی که رفت و آمد زیادی دارند مناسب است. اما مزیتی که الیاف پلی استر نسبت به الیاف اکریلیک دارد این است که بو را جذب نمی کند. در مجموع اگر بخواهیم جمع بندی کلی داشته باشیم بهتر است در بافت سجاده فرش از الیاف اکریلیک هیت ست شده استفاده کنیم.
شانه و تراکم سجاده فرش تشریفاتی:
به تعداد ریشه های به کار رفته در یک متر عرض سجاده فرش شانه یا تراکم عرضی و به تعداد گره های بافته شده در یک متر طول سجاده فرش تراکم طولی می گویند. سجاده فرش ها اغلب به صورت 400 شانه تراکم 800، 500 شانه تراکم1000، 700 شانه تراکم 2250 و 2550 و 1000 شانه تراکم 3000 بافته می شود.
اما تاثیری که شانه و تراکم روی کیفیت فرش سجاده ای می گذارند چیست؟ هرچه تعداد شانه سجاده فرش افزایش یابد بالطبع آن تراکم سجاده فرش نیز افزایش می یابد که برای این منظور با افزایش شانه و تراکم، از نخ ظریف تر در بافت سجاده فرش استفاده می شود، به همین دلیل سجاده ریز بافت تر و متراکم تر شده و بافتی شبیه سجاده فرش دستبافت خواهد داشت. اما وقتی تراکم زیاد می شود برای نشان دادن نقشه و طرح سجاده فرش بایستی ارتفاع نخ خاب را کم کنند. در مجموع سجاده فرش 700 شانه انتخاب مناسب تری به عنوان سجاده فرش با کیفیت است چرا که ارتفاع نخ خاب و تعداد شانه مناسبی دارد. برای تعیین دوام سجاده فرش باید دو عامل جنس الیاف مصرفی در نخ خاب سجاده فرش و تعداد شانه و تراکم سجاده فرش را در نظر گرفت. سجاده فرش با نخ خاب اکریلیک هیت ست و 700 شانه را می توان به عنوان سجاده فرش خوب در نظر گرفت.
رنگ سجاده فرش تشریفاتی و محرابی:
انتخاب رنگ مناسب برای سجاده فرش متناسب با فضایی که قرار است سجاده فرش در آنجا پهن شود نیز در انتخاب سجاده فرش با کیفیت مهم است. به عنوان مثال برای مساجد و نماز خانه های بین راهی و برای مساجدی که مراسم زیادی در آنجا برگزار می شود و رفت و آمد زیاد است بهتر است از سجاده فرش های با رنگ تیره استفاده شود. چرا که اگر برای این مساجد سجاده فرشی با رنگ روشن انتخاب کنیم باید به طور مرتب سجاده فرش را بشوییم که عمر سجاده فرش را کاهش می دهد. برای مساجد با ابعاد کوچک که رفت و آمد زیادی ندارد هم بهتر است سجاده فرش هایی با رنگ روشن انتخاب کرد که ابعاد مسجد را بزرگتر نشان دهد و با این انتخاب ما سجاده فرش مناسب را برای مسجد خود انتخاب کرده ایم.
